Raspevani zmaj srpskog slikarstva
Slikarstvo Dragana Jovanovića (1964), koje se odvojilo od magistralnog toka njegovog dosadašnjeg stvaralaštva, i koje je u poslednje tri godine naraslo brojem i širinom tema koje zahvata, zahteva ozbiljnu kritičku valorizaciju. Dugujući puno svom dvodecenijskom bavljenju ikonopisom, i ne odstupajući od tradicionalnog medija kojim suvereno vlada, Jovanović se upustio u smeo poduhvat da na poukama i iskustvu koje je stekao izgradi jednu drugačiju, manje kanonsku viziju vaseljene, ali viziju koja tim više što odgovara njegovom temperamentu nije ništa manje puna istinskog patosa i sozercanja.
Umesto hijeratičnih i arhetipskih formi kojima ikona prikazuje onostrano, Božiju premudrust, utešnu istinu o kraju svih muka, pred nama je lirski razmahnut prostor ispunjen čudnovatim zbivanjima: selidbama i seobama, okončanim i neokončanim šahovskim partijama, neobičnim putnicima koji lutaju nebeskim i kosmičkim prostranstvima, paukolikim crtačima i patrljcima olovaka, igračkama i insektima. Smešteni u jednu osobenu scenografiju, pred nebesku kulisu koja se prozorima otvara u nebo iza neba, zbliženi večnim putovanjem, odlaskom i susretanjima, ovi motivi predstavljaju osnov Jovanovićevog likovnog vokabulara i neprestano nadahnjuju njegovu vedru, himničnu viziju.
Na takvom, nestabilnom prostoru koji se neprestano preobražava, otvara u nove horizonte i oživljava umnožavanjem Jovanovićevog “bestijarijuma”, i na igri motiva koji stoje na granici između portreta i simbola počiva izazov tumačenja, ali i drama i spasenje Jovanovićeve umetnosti. Kuda putuju džinovski kukci, delfini i kornjače? U koju daleku zemlju brodovi i automobili koji brode i voze onuda kuda se samo može leteti, odvoze šarena jaja i šahovske figure? Ko vuče poteze u šahovskim partijama koje se odvijaju na nekim nama teško shvatljivim razinama, i ko su stanovnici megalopolisa niklih na trupovima brodova koji, kao čardak iz bajke, počivaju “ni na nebu ni na zemlji”?
Odgovor na ove, i mnoge druge zagonetke koje pred nas postavlja Jovanovićevo slikarstvo krije se u samom tom slikarstvu, u njegovom biću i prirodi, u slojevima boja koje počivaju na drvenoj dasci, gradirane i odmerene tako da u tvorenju ukupnosti njegove vizije stvaraju utisak sjaja, prozračnosti i lakoće. U toj viziji paukoliki crtač, u kome prepoznajemo samog slikara, raspinje svoje nevidljive niti i u njegovoj mreži počiva ukupnost svega postojećeg: na prozračnom, nebeskom fonu sve blista okupano nadzemaljskim sjajem venčanja nebeskog i zemaljskog sveta. Sa te strane sagledano, Jovanovićevo slikarstvo i dalje stoji na terenu ikone i ikonopisanja: njegovi motivi su bez razlike i u istoj meri oživotvoreni, a portretisani likovi više od karateristika osobenih crta u svojim pojavama otkrivaju karakteristike idealnih tipova. Istovremeno, krećući se korak dalje, ono na početku našeg stoleća počiva kao svedok susreta minulih epoha i skladište viševekovnog znanja i iskustva, zbog čega u njegovoj genealogiji među brojnim uticajima prepoznajemo traganje za sintezom i integralnim u stvaralaštvu u čemu su mu prethodnici umetnici iz grupe Mediala.
Postavimo, na posletku, još jedno pitanje: ko je Dragan Jovanović? Pauk koji vuče nevidljive linije crteža na ovim slikama, patrljak olovke koja istovremeno može biti i zametak čitavog jednog univerzuma, ili raspevani zmaj koji se odvojio od zemlje i ušunjao tamo gde ne dopiru naši uporni pogledi, i gde naše pronicanje otkriva jalovost svojh napora? I jedno i drugo i treće, a ponajpre večiti dečak i nemirni nomad, koji je kao i Noje sagradio svoju barku i otisnuo se u beskrajno lutanje kosmičkim prostranstvima kako bi u stalnom igranju, čuđenju i otkrivanju sačuvao svoje dečaštvo.
Miodrag Danilović
draganjovanovic1609@gmail.com
Нема коментара:
Постави коментар